12 september 2024 in Duitsland3 reacties
De deelstaat Nedersaksen is qua oppervlakte de op een na grootste van Duitsland. De staat is gelegen in het noordwesten van het land, grenzend aan het noordelijke deel van Nederland in het westen, de Noordzee in het noorden en het Harzgebergte en het Teutoburgerwoud in het zuiden.
De deelstaat is hierdoor ontzettend divers en biedt naast mooie uitgestrekte natuur ook prachtige, historische en gezellige steden. Maak een rondreis langs de 12 mooiste steden van Nedersaksen om het beste van de staat te leren kennen.
Inhoud artikel
- Oldenburg
- Stade
- Lüneburg
- Celle
- Hannover
- Wolfsburg
- Braunschweig
- Wolfenbüttel
- Goslar
- Göttingen
- Hildesheim
- Hameln
- Waar overnachten in Hamelen?
- Download onze reisgids langs de Sprookjesroute
Kaartje bezienswaardigheden Nedersaksen
Oldenburg
De meeste steden die je met deze rondreis kan bezoeken liggen in het centraal-zuid-oostelijke deel van de deelstaat. Echter is het noordwestelijk gelegen Oldenburg ook zeker de moeite waard en maakt deze stad een goed begin van de rondreis. Oldenburg ligt op zo’n 3,5 uur rijden van Utrecht en zo’n 4,5 uur vanuit Brussel.
Oldenburg is een van de economische centra van de deelstaat Nedersaksen en was jarenlang de koninklijke zetel van het hof van Oldenburg, dat tussen de 12de eeuw en 1946 achtereenvolgens een graafschap, hertogdom, groothertogdom en vrijstaat was. Tegenwoordig is het de zetel van een van de drie Oberlandesgerichten van de deelstaat Nedersaksen.
Wat te zien en doen in Oldenburg?
- Oldenburg heeft een mooi historisch centrum, in combinatie met meer modernere bouwwerken zoals het Horst-Janssen-Museum voor de moderne kunst.
- Wandel in het historische centrum langs de Lambertikirche uit de 18de eeuw, het 19de-eeuwse Oldenburgisches Staatstheater, de 16de-eeuwse Pulverturm, het enige overgebleven deel van de middeleeuwse stadsmuren.
- In het Schloss Oldenburg, waar je een bezoek kan brengen aan een van de 3 collecties van het Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte.
- De andere 2 delen van de collectie zijn te bezoeken in het Augusteum en het Prinsenpaleis.
Wanneer je liever meer over de geschiedenis en de natuur van de stad en de omgeving wilt ontdekken kan je ook een bezoek brengen aan het Stadtmuseum of het Landesmuseum Natur und Mensch.
Niet op de route: indrukwekkende Meyer Werf bij Papenburg
Op een uurtje rijden van Oldenburg bevindt zich Meyer Werf bij Papenburg. Deze scheepswerf is al sinds 1795 een familiebezit en is een van de grootste en modernste scheepswerven ter wereld. In deze productie- en constructiedokken worden al decennia lang cruiseschepen voor internationale rederijen gebouwd. Maar naast deze luxueuze schepen worden er ook tankers, auto- en passagiersschepen gebouwd.
In het bezoekerscentrum van Meyer Werf krijg je een kijkje achter de schermen en als je geluk hebt, kan je zelfs live meemaken hoe zo’n gigantische luxe schip te water gelaten wordt. Meer informatie vind je op de website.
Stade
Stade ligt op 150 km Oldenburg in het noorden van Duitsland vlakbij de Elbe rivier, in de schaduw van Hamburg. Een stadje waar je terug in de tijd stapt, waan je even in de middeleeuwen. Het historische centrum bestaat uit prachtige vakwerkhuizen, smalle straatjes en in het centrum van de stad vind je er de oude haven.
Dit is een van de oudste steden in het noorden van Duitsland. De stad kende een rijke maar ook bewogen geschiedenis. Zo werd ze bezet door de Denemarken en Zweden en verloor ze haar titel als Hanzestad (welke ze pas in 2008 terugwon).
Onderweg zou je een tussenstop kunnen maken in de stad Bremen in de gelijknamige deelstaat, die geheel omringd wordt door Nedersaksen. Ook Hamburg ligt een kleine omrit van de route verwijdert en zou je met deze rondreis gelijk mee kunnen pakken.
Lüneburg
De volgende stop van de rondreis ligt in het noordoosten van Nedersaksen, onder Hamburg. Het stadje Lüneburg is vanuit Stade in zo’n 1 uur rijden te bereiken.
Lüneburg was ooit één van de rijkste steden van Duitsland. De stad is gelegen op een gipsheuvel waaronder zo’n 1000 jaar geleden al een natuurlijke zoutlaag gevonden werd. De zoutwinning zorgde voor grote rijkdom in de stad, en Lüneberg werd hierdoor één van de belangrijkste leden van de Duitse Hanze. Tegenwoordig staat Lüneburg vooral bekend als een universiteitsstad, maar de historische rijkdom is overal in het centrum nog goed terug te zien, mede doordat de stad grotendeels gespaard bleef tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Bezienswaardigheden in Lüneburg
Wandel in Lüneburg door de Altstadt en breng een bezoek aan het plein Am Sande om je te vergapen aan de oude huizen die in onder andere de typische baksteengotiek van Noord-Duitsland gebouwd zijn.
- Breng en bezoek aan de 14de-eeuwse kloosterkerk Michaeliskirche en de nog oudere Johanniskirche. Ook de derde kerk van de stad, de St. Nicolai kerk, is zeker de moeite waard.
- Beklim de oude watertoren voor een prachtig uitzicht over de stad vanaf een hoogte van 55 m.
- Loop ook zeker langs de oude haven, waar je de middeleeuwse, houten Alter Kran kan aanschouwen.
Musea in Lüneburg
Bierliefhebbers kunnen langsgaan bij het Brauereimuseum van Lüneburg, maar het Museum Lüneburg is een aanrader als je meer wilt weten over de geschiedenis van de omgeving. Een bezoek aan het Duitse Zoutmuseum net buiten het centrum van de stad kan al helemaal niet missen. Dit museum is gevestigd in de oude Saline en geeft meer informatie over de winning van zout en het belang van het ‘witte goud’.
Niet op de route: Das Verrückte Haus in Bispingen
Op een drie kwartier rijden van Lüneburg vind je dit bijzonder opvallende huis in Bispingen. In Das Verrückte Haus staat werkelijk álles op zijn kop. Een bizar beeld maar wel leuk om te zien! Want niet alleen het huis werd 180 graden gedraaid maar ook het gehele interieur: stoelen, tafels, toiletten, lampen, kasten en nog veel meer hangen weliswaar aan het "plafond". Deze bijzondere attractie heeft tien verschillende kamers waar je heel grappige selfie's en foto's maken. Plezier gegarandeerd voor zowel jong als oud. Meer informatie vind je op de website.
Recreatiepark Heide-Park Soltau
Op de route van Lüneburg naar Celle, kom je onderweg het Heide-Park tegen in Soltau. Een ideaal familie- en attractiepark met meer dan 50 verschillende attracties onderverdeeld in 6 themagebieden en spectaculaire shows voor kinderen en ouders! Bovendien kan je er ook overnachten in een van de gezellige accommodaties. Graag een tussenstop maken en even vertoeven in het recreatiepark? Meer informatie over de toegangsprijzen en beschikbaarheid vind je hier.
Celle
Na Lüneburg is het tijd om door te reizen naar het centrale, zuidoostelijke deel van Nedersaksen, waar het merendeel van de mooiste steden van de deelstaat zijn gelegen. Vanuit Lüneburg rij je in 1,5 uur naar de stad Celle. Onderweg rij je door de Lüneburger Heide, een prachtig uitgestrekt heide-en boslandschap waar je tussen je bezoeken aan de steden even heerlijk uit kan waaien tijdens een prachtige wandeling.
Celle is gelegen aan de zuidrand van het heidegebied, aan de rivier de Aller. In het centrum van de stad lijkt de tijd stil te hebben gestaan. In de Middeleeuwen was Celle een belangrijke handelsplaats op de route tussen Braunschweig in het zuiden en Bremen in het noordwesten. Daarnaast was het de zetel van de hertogen van Brunswijk-Lüneburg, waarna het een tijdje de adellijke residentie van hertog George Willem werd.
Bezoekje aan de stad Celle
Het historisch centrum van de stad herbergt bouwwerken die veelal uit de 15de en 16de eeuw dateren. Zo zijn er maar liefst zo’n 500 vakwerkhuizen terug te zien in dit deel van de stad. Ook de 14de eeuwse Stadtkirche, die opvalt door de witte toren, maakt ook deel uit van het oude centrum, evenals het Hoppener Haus met de rijkelijk versierde gevel.
Aan de rand van het centrum kan je een bezoek brengen aan het Celler Schloss, waar je ook het Residenzmuseum kan vinden. Vlak bij het kasteel vind je ook het Bomann Museum, een museum over de lokale geschiedenis, ambachten en volksverhalen, evenals over de plaatselijke kunstenaar Eberhard Schlotter. In het naastgelegen gebouw vind je het Kunstmuseum Celle. Wanneer je even helemaal tot rust wilt komen kan je terecht in de Französischer Garten.
Niet op de route: Weltvogelpark in Walsrode
Op een klein uurtje rijden van Celle vind je het bijzonder vogelpark: Weltvogelpark in Walsrode. Dit vogelpark is uniek in zijn soort en heeft met ruim 240.000 vierkante meter de mogelijkheid om voor maar liefst 4000 vogels van 650 verschillende soorten, een leefomgeving te bieden. Je vindt er vogels van alle continenten en klimaatzones ter wereld.
Bij je bezoek aan het vogelpark moet je ook zeker de spectaculaire vogelshow bijwonen. Onvergetelijk. Meer informatie over je bezoek vind je op de website.
Hannover
Vanuit Celle is het een korte rit van zo’n 45 minuten naar de hoofdstad van Nedersaksen, Hannover. Deze stad is een perfect vertrekpunt om de verschillende steden in de regio te gaan ontdekken, maar ook Hannover zelf heeft heel wat bezienswaardigheden die een bezoek meer dan waard zijn.
Ontdek Hannover al wandelend
De beste manier om Hannover te leren kennen is door de wandeling in het centrum te maken langs de rode lijn die over straat gelegd is. Deze route is 4,2 km lang en loopt langs 36 verschillende bezienswaardigheden.
Deze Roter Faden begint op het Ernst-August-Plats bij het toerismebureau en loopt onder andere langs de Aegidienkirche, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd verwoest en waarvan alleen de muren nog overeind staan, het nieuwe stadhuis met de 100 m hoge toren en het Altes Rathaus. De route eindigt bij het ruiterstandbeeld van koning Ernst August voor het treinstation.
Groen overal
- Hannover is daarnaast een zeer groene stad. Zo is het Maschpark met de Maschsee een perfecte plek om te wandelen, picknicken of het water in te gaan.
- Ook het Herrenhäuser paleis wordt omgeven door 4 prachtige tuinen: de Großer Garten, de Berggarten, de Georgengarten en de Welfengarten. Deze tuinen liggen vol met fonteinen, vijvers, bloemenperken, hagen en in totaal zo’n 12.000 verschillende planten. In de zomer vindt hier een vuurwerkfestival plaats en worden de tuinen ’s avonds sprookjesachtig verlicht.
Weetje: Middenin de tuin staat er een fontein van wel 30 meter hoog? Deze overtreft zelfs de fontein van Versaille!
Wolfsburg
Vanuit Hannover rijd je in 1 uur naar de stad Wolfsburg, één van de grotere steden van de Nedersaksen.
Autostadt
Deze stad staat vooral bekend als de hoofdzetel van Volkswagen, en je kan hier een bezoek brengen aan Autostadt, een themapark naast de fabriek van het auto-concern.
In Autostadt vind je een groot museum over de verschillende auto’s binnen de Volkswagen Group, waarnaast het mogelijk is om een rondleiding te krijgen door de fabriek waar de auto’s gemaakt worden. Ook zijn er verschillende attracties zoals bioscopen en autobanen. Verder kan je een kijkje nemen in de grote autotoren waar alle soorten auto’s binnen de Volkswagen Group te zien zijn. In de zomer vinden er ook festivals met muzikanten, acteurs en acrobaten plaats.
TIP: Koop je tickets voor hier Autostadt online, zo kan je binnen zonder wachten.
Wolfsburg is een moderne stad die vooral is ontstaan rondom de autofabriek. Hierdoor vind je er geen historische bouwwerken. Wel kan je er een bezoek brengen aan het planetarium of een kijkje nemen in het Kunstmuseum Wolfsburg. Buiten de stad vind je ook een 17de-eeuws kasteel, kasteel Wolfsburg, waarnaar de stad vernoemd is.
Braunschweig
Vanuit Wolfsburg rij je in een half uurtje naar Braunschweig, of Brunswick. Deze stad is gelegen ten noorden van de Harz aan de Oker rivier. Ondanks dat de stad al in de 11de eeuw werd gesticht onder de iconische heerser Hendrik de Leeuw en van groot belang was staat Braunschweig vooral bekend als een industrieel centrum waar auto’s en machines worden gebouwd.
Het historische hart van Braunschweig
Ondanks de moderniteit heeft Braunschweig zeker nog een mooi historisch centrum, waarbij onder andere de dom uit de 12de eeuw de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd. Deze kathedraal werd in de romaanse en gotische stijlen gebouwd en gewijd aan Sint-Blasius en Johannes de Doper.
De sobere kerk werd door Hendrik en zijn vrouw als grafkerk toegewezen. Het Maria-altaar werd door dit echtpaar aan de kerk geschonken, en is het enige altaar van de kerk dat na 800 jaar nog steeds te zien is.
Naast de dom kan je in Braunschweig nog verscheidene andere bouwwerken aanschouwen, waaronder het neogotische historische stadhuis en Burg Dankwardeorde, een 19de-eeuwse replica van het originele 12de-eeuwse kasteel van Hendrik de Leeuw.
Breng ook zeker een bezoek aan Braunschweiger Schloss, het hertogelijk paleis uit de 18de-eeuw, of het barokke Schloss Richmond met de omringende Engelse tuinen.
Interactief museum Phæno
Phæno in Braunschweig is een bijzonder interactief natuurmuseum waar de wetenschap en zelf dingen uittesten samenkomen. Mensen zijn van nature zeer nieuwsgierig. We willen graag weten hoe dingen in elkaar zitten. Hier kan je op avontuurlijke wetenschappelijke reis gaan door de wereld. Het gebouw kreeg een enorm spectaculaire architectuur, het lijkt wel op een ruimtevaartuig dat net is geland. In het museum kan je op 9000 vierkante meter interessante fenomenen van de natuurwetenschap en techniek ontdekken.
- Toegangsticket kost je ongeveer €14 per persoon. Voor kinderen betaal je €9. Kinderen onder de 6 jaar mogen gratis binnen. Meer informatie over het museum vind je hier.
Wolfenbüttel
Niet ver ten zuiden van Braunschweig vind je het culturele Wolfenbüttel. In zo’n 20 minuten rijden zit je in de stad die bekend staat om de grootste concentratie van vakwerkhuizen in Duitsland, waar je de internationaal bekende Herzog August bibliotheek kan vinden, en de stad waar de Jägermeister is ontstaan!
Bibliotheken en kerken, cultuur alom
De grootste bezienswaardigheid van de stad is de Herzog-August-Bibliotheek, de beroemde bibliotheek waar één van de grootste en bekendste collecties van boeken behouden wordt. Zo zijn er honderden bijbels en manuscripten uit de Reformatie te vinden in de collectie. De bibliotheek werd in de 16de eeuw gesticht door hertog August van Brunswijk-Lüneberg, die maar liefst 35.000 boekwerken had weten te verzamelen in zijn leven.
Ook de oude Mariakerk uit de 17de eeuw is een grote bezienswaardigheid van Wolfenbüttel, evenals de St-Trinitatiskirche uit de 18de eeuw. Breng ook zeker een bezoek aan het barokke Schloss Wolfenbüttel. Dit kasteel werd in de 15de eeuw gebouwd als woning voor de vorsten van Brunswijk-Wolfenbüttel. Tegenwoordig doet het echter dienst als een middelbare school en een museum. Loop ook langs Klein Venedig, een stukje van Wolfenbüttel met historische panden gelegen aan de grachten van de Oker.
Goslar
De volgende stad op de route ligt weer iets verder verwijdert van de laatste steden, maar is desondanks maar zo’n 30 minuten rijden verwijdert van Wolfenbüttel. Goslar is een historische stad gelegen aan de noordelijke rand van het Harz gebergte. De historische binnenstad van Goslar is zeer goed bewaard gebleven en wordt gezien als één van de best bewaarde middeleeuwse stadscentra ter wereld. Daardoor is de stad opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, samen met de Rammelsbergmijnen buiten de stad.
Het centrum van Goslar is nog gekleed in kinderkopjes, waaraan zo’n 1500 verschillende vakwerkhuizen zijn gelegen. Hier kan je bijvoorbeeld het 17de-eeuwse Siemenshaus aanschouwen, of het 15de-eeuwse St. Annenhaus, het oudste van de vakwerkhuizen van Goslar. Ook het Keizerpfaltz is zeker de moeite waard. Dit is het grootste en best bewaarde gebouw uit de 11de eeuw van Duitsland en was de verblijfplaats van de keizers van het Heilige Roomse Rijk. De pfaltz is nu een museum, waar de originele bronzen keizerstroon van het Heilige Roomse Rijk te aanschouwen is.
Bezoek de mijnen
Goslar was jarenlang een belangrijke mijnstad en de mijnbouwactiviteiten gaan terug tot zo’n 1000 jaar voor Christus. Dit heeft uiteindelijk ook voor het ontstaan van de nederzetting gezorgd. De Rammalsbergmijnen bleken later naast koper en zink ook zilver te bevatten, waardoor de mijnen ruim 1000 jaar in gebruik bleven, en pas in 1988 gesloten werden. De mijnen doen nu dienst als een museum over de mijngeschiedenis van Goslar.
Een ticketje kun je al verkrijgen vanaf €9 en kan ook online gekocht worden.
Buiten Goslar is het ook aan te raden om de Stabkirche Hahnenklee te bezoeken. Deze bijzondere, middeleeuws-ogende kerk stamt uit het begin van de 20ste eeuw en is één van de weinige nog bestaande staafkerken buiten Noorwegen. De kerk is geheel opgemaakt van vurenhout en volgde de staafkerk van Borgund als voorbeeld.
Göttingen
Op ongeveer 1 uur rijden van Goslar vandaan, in het zuidelijkste puntje van Nedersaksen, ligt de historische universiteitsstad Göttingen. Vanuit Goslar rij je door het westelijke deel van het Harz gebergte, waar je ook een mooie tussenstop kan maken voor een lange wandeling door de bergen.
Een rijke Hanzestad toen, studentenstad nu
Göttingen was in de middeleeuwen een Hanzestad en werd daardoor ook een rijke stad. Vervolgens werd in 1734 de Gerog-August-Universität gesticht, de oudste universiteit van de deelstaat en één van de meest bezochte universiteiten van Europa, waar onder andere de gebroeders Grimm les hebben gegeven. De verschillende universiteitsgebouwen zijn de moeite waard om de bezoeken, waarbij je ook goed door de botanische tuinen kan wandelen.
Op het marktplein staat ook het bekende Ganseliesel, een beeld van een ganzenhoedstertje, dat door geslaagde studenten gekust wordt nadat zij hun diploma’s hebben ontvangen.
In Göttingen kan je ook een bezoek brengen aan de Johanneskerk, waarbij de hoogste toren vroeger bewoond werd door de kerkwachter. Ook de St. Jacobi en St Nikolai kerk zijn een bezoekje waard. Verder kan je buiten het centrum van de stad een bezoek brengen aan de Saline Luisenhal. Hier ligt een zoutmeer zo’n 450 m onder grond, waarbij al 150 jaar op dezelfde wijze het zout wordt ontgonnen door het eerst op te pompen en vervolgens te laten verdampen.
Hildesheim
Na Göttingen is het tijd om weer richting het noorden te rijden. In iets meer dan een uur volg je de weg terug naar Hanover, maar sla je eerder af richting de stad Hildesheim. Deze stad werd al in de 9de eeuw gesticht als bisschopsstad, en nog steeds is het de zetel van het bisdom Hildesheim.
Bezienswaardigheden Hildesheim
De twee grootste bezienswaardigheden van Hildesheim zijn dan ook de twee grootste kerkgebouwen van de Mariendom en de Michaeliskirche. Beide kerken staan samen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
- De Dom van Hildesheim werd al in de 9de eeuw gebouwd, maar pas in de 11de eeuw voltooid, en de Michaeliskirche werd aan het begin van de 11de eeuw gelijktijdig gebouwd.
- Beide bouwwerken werden echter tijdens de Tweede Wereldoorlog door een geallieerd luchtbombardement in 1945 verwoest, maar zijn vervolgens weer volgens de originele ontwerpen herbouwd.
Een ander religieus bouwwerk in Hildesheim dat opvalt is de Sint-Andreaskerk, een lutherse kerk in de gotische stijl dat uit de 14de eeuw stamt. Ook deze kerk werd zwaar beschadigd tijdens de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog maar werd weer herbouwd, waardoor de 114,5 m hoge toren nog steeds de skyline van de stad tekent. Dit is de hoogste kerktoren van de Nedersaksen.
Naast de verschillende kerken kan je ook nog een enkel historisch vakwerkhuis terugvinden in het centrum. Het Wernerhaus was het enige vakwerkhuis dat in de Tweede Wereldoorlog gespaard bleef. Ook kan je nog een stuk van de middeleeuwse stadsmuur terugvinden bij de Domhof.
Hameln
Voor je weer terug naar huis rijdt breng je met deze rondreis nog een laatste stadsbezoek, ditmaal aan het welbekende Hameln, of Hamelen. Deze stad ligt in de omgeving van Hannover en Hildesheim op zo’n 45 minuten rijden van Hildesheim en is de perfecte afsluiter van deze rondreis.
De Rattenvanger van Hameln
Hamelen staat natuurlijk bekend om het verhaal van de rattenvanger, die de stad in kwam om de ratten met zijn fluit tot de dood te lokken. Omdat de stad hem niet betaalde lokte hij vervolgens uit wraak een groep kinderen uit de stad met zich mee, die nooit meer zijn teruggevonden.
Het verhaal werd beroemd gemaakt door de gebroeders Grimm en is tot op de dag van vandaag een belangrijk element in het toerisme van de stad. Doorheen heel Hamelen zijn verschillende beelden, schilderingen en andere objecten te vinden die het verhaal van de rattenvanger uitbeelden.
Ook kan je een bezoek brengen aan het Rattenfängerhause, een museum over het volksverhaal. Ook worden er regelmatig evenementen gehouden waarin de rattenvanger een rol speelt, en worden er elke woensdag op het podium voor het Hochzeitshaus musicalversies van het verhaal van de rattenvanger opgevoerd.Verder omvat Hamelen een gezellig historisch centrum uit de 16de eeuw, met traditionele vakwerkhuizen, mooie bouwwerken zoals de St. Bonifatiuskerk en gezellige parken. Net buiten de stad kan je ook nog een bezoek brengen aan het kasteel van Hämelschenburg voor je weer terugrijdt. Een ticket kost je hier €7,50 als student, €5,50 voor kinderen tot 17 jaar, en €10 voor volwassenen.
Hamelen bezoeken? Download onze complete stadswandeling Hamelen en ontdek de mooiste plekjes van de stad, in het spoor van de Rattenvanger.
Waar overnachten in Hamelen?
Overnachten in Hamelen? Boek je kamer bij het Mercure hotel Hamelen voor € 104.
- Het hotel beschikt over een zwembad
- Gelegen op wandelafstand van het autovrije historische centrum
- Heeft ruime parkeergelegenheid voor de deur
Topper aan dit hotel: het ontbijt, zeer uitgebreide buffetformule met topkwaliteit aan producten. Prijs/kwaliteit gezien is dit met voorsprong een van de beste hotels in Hamelen. Boek je kamer online.
Nog meer inspiratie om te overnachten in Hamelen? Bekijk hier onze selectie
Download onze reisgids langs de Sprookjesroute
Ontdek de stad met onze stadswandeling door Hamelen. Die hebben we voor jou uitgestippeld zodat je zeker niets mist van de stad. De wandeling brengt je langs alle belangrijke bezienswaardigheden en geeft je wat meer uitleg over de plekken waarlangs je passeert. Eerst uitproberen? Download onze gratis preview reisgids langs de Sprookjesroute. Nog meer zien langs de Sprookjesroute in Duitsland: koop onze volledig reisgids Sprookjesroute Duitsland.
Gratis reisgids Nedersaksen downloaden
Stel zelf je reis samen
Gerelateerde blogs
Lees meer
Lees meer
Lees meer